سالمندها - خاطره

نگاهی به وضعیت سالمندان - پزشکی سالمندان - داستانهای سالمندان - مدیر خانم بشیری

سالمندها - خاطره

نگاهی به وضعیت سالمندان - پزشکی سالمندان - داستانهای سالمندان - مدیر خانم بشیری

هشدار های تغذیه ای برای سالمندان

 

با بالا رفتن سن، جسم نیز به تدریج توانایی های خود را از دست می دهد به طوری که فعالیت سیستم های دفاعی اعضای بدن کاهش می یابد و فرد آسیب پذیرتر می شود؛ به همین علت تغذیه در افراد بسیار حائز اهمیت می باشد. ممکن است با اشخاصی که هنوز به سن ۶۰ سالگی نرسیده اند اما توان کمی از لحاظ تحرک، تنفس، کنش و واکنش های عاطفی و کارکردهای اجتماعی دارند، مواجه شده باشید و برعکس، گاهی هم با افراد بالاتر از ۶۰ سال روبه رو گشته اید که در سطح قابل قبولی از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی قرار دارند که معمولاً سالمندان پویا و مولدی با پیشینه ی خوبی از نظر رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های شخصی هستند. برخورداری از الگوی صحیح تغذیه، نقش مؤثری در سپری نمودن عصر پیر ی ِ سالم دارد. سالمندی دوره ی اجتناب ناپذیری از زندگی ست که خواسته یا ناخواسته مورد تجربه ی همگان قرار می گیرد و البته می توان آن را، با رعایت برخی نکات ساده، به شکل سالم تری گذراند. امروزه، به سلامت گذراندن این زمان فقط به معنای بالا رفتن طول عمر نیست بلکه داشتن یک زندگی پویا و سالم می باشد؛ بدین مفهوم که هم سن تقویمی و هم لذت از زندگی افزایش یابد. یکی از عوامل مؤثر در این امر، برخورداری از تغذیه صحیح و داشتن تحرک در تمامی دوران زندگی است. برای رسیدن به این هدف، باید از افراط و تفریط در مصرف موادغذایی پرهیز نمود و از همه ی گروه های غذایی به تناسب، تعادل و تنوع بهره برد. در این بین باید مراقب تغییرات وزنی خود باشید چرا که چاقی هم باعث پیری زودرس و هم ناتوانی های بیش تر در دوران سالمندی می گردد. تا حد امکان از مصرف غذاهای صنعتی، روغن های جامد گیاهی و مواد غذایی حاوی رنگ های شیمیایی خودداری نمایید زیرا باعث پیری زودرس می شوند؛ این درحالی ست که غذاهایی حاوی رنگ های طبیعی به ویژه میوه ها باعث پایدار ماندن جوانی می گردند.

افراد سالمند باید از مواد غذایی کم چربی، کم کلسترول، کم نمک و پرفیبر در تغذیه خود بهره ببرند. دریافت چربی زیاد، زمینه ی ایجاد لخته در خون و تولید ضایعات در دیواره داخلی سرخرگ را فراهم می آورد. آنان باید روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشند و در طول روز به وفور از میوه خصوصاً از نوع آب دار و سبزی (حدود یک کیلوگرم در روز) استفاده کنند. از آن جا که با افزایش سن، فعالیت کم تر می شود، برای محدود کردن دریافت انرژی، غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی پروتئین، ویتامین و املاح معدنی مصرف نمایند و برخورداری از انواع نان های سبوس دار را در برنامه غذایی شان بگنجانند و نیز برنج را به شکل مخلوط (عدس پلو، سبزی پلو و غیره) میل کنند. با بالا رفتن میزان سن، جذب کلسیم و ویتامین D کاهش می یابد که خود اثر مخربی بر سلامت استخوان ها دارد و باعث افزایش احتمال شکستگی های استخوانی می شود؛ بنابراین نیاز بدن در این دوران به مصرف منابع غنی از کلسیم (مانند شیر و لبنیات) و تأمین ویتامین D (استفاده از نور آفتاب) افزایش می یابد. از آن جا که در سنین بالا، توانایی جذب ویتامین B۱۲ در بدن کاهش می یابد، این افراد باید مقدار مناسبی گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ مصرف نمایند. کمبود ویتامین B۶ هم به علل مختلف در این دوره شایع است چون با بالا رفتن سن، سوخت و ساز این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش پیدا می کند و از سوی دیگر، مصرف ناکافی گوشت به دلیل مشکل در جویدن، دریافت این ویتامین را کاهش می دهد. سالمندان برای جبران کمبود انواع ویتامین ها، نباید به طور خودسرانه از قرص های مولتی ویتامین استفاده کنند زیرا مازاد دریافتی آن ها نیز می تواند به نوعی باعث ایجاد مشکلات عدیده در ایشان نماید. مصرف حداقل ۳ واحد از گروه لبنیات در روز و در صورت امکان پیاده روی در هوای آزاد روزی نیم ساعت بسیار مفید می باشد. پیاده روی در فضای باز، علاوه بر این که باعث ساخت ویتامین D می شود، جذب آن را هم افزایش می دهد. استفاده از منابع غنی از روی مانند گوشت، شیر، حیوبات و گندم، نباید هرگز فراموش شود. خوردن برخی داروها مانند مکمل های آهن و کلسیم در صورت مصرف هم زمان آن ها با غذاهای حاوی روی، می تواند باعث کمبود روی در بدن گردند. با مصرف منابع غذایی چون اسفناج، سبزی های برگ سبز و تیره، سبزی خوردن، کاهو، خیار، نخودفرنگی، کلم بروکلی، کلم برگ، لوبیای سویا، انواع گوشت ها، سبزی های ریشه ای، غلات کامل، جوانه گندم، انواع حبوبات، مرکبات، توت فرنگی، موز و غیره از بروز کمبود اسید فولیک پیش گیری کنید. البته باید گفت که کاهش مصرف چربی به پیش گیری از چاقی، عقب انداختن بروز سرطان، افزایش فشارخون و سایر بیماری های مزمن کمک می کند.

این نکته قابل ذکر است که غنی سازی محصولات غذایی در ارتقای سلامت سالمندان تاثیر به سزایی دارد. با توجه به برخی از کمبودهای فیزیولوژیک که به طور طبیعی در سالمندان ایجاد می شود، اضافه کردن بعضی از مواد مغذی یا شیر خشک غنی شده به غذای آنان می تواند تأمین کننده ی نیازهای تغذیه ای ایشان باشد. در حال حاضر نیز با غنی سازی ید، گام مؤثری در ارتقای سلامت سالمندان برداشته شده است ولی در برخی موارد مثلاً برای غنی سازی محصولات غذایی آن ها با آهن، باید با احتیاط کامل عمل نمود.






منابع این نوشتار محفوظ است.

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.