اختلال در خواب یا بی خوابی
بخش اول - بی خوابی در بین سالمندان و راه کارهای ساده برای رفع بی خوابی های شبانه
بهداشت روانی هر فرد بیش از همه چیز در گرو نحوه تامین نیازهای اساسی اوست و خواب منظم نیز به عنوان یکی از حیاتی ترین احتیاجات انسان، جسم و ذهن و عواطف او را تحت تأثیر قرار خواهد داد. یک استراحت خوب از نشانه های سلامت تن و روان آدمی است ولی متأسفانه امروزه تعداد کسانی که به علل مختلف به بی خوابی مزمن دچار گشته اند بسیار زیاد می باشند. بررسی ها نشان می دهد که این مشکل در دوره ی سالمندی تشدید گردیده و با بالا رفتن سن تغییر می یابد؛ پس به همین دلیل اغلب افراد پیر از بیداری های طولانی مدت و مکرر شبانه روز شکایت داشته و از عدم توانایی کافی در رسیدن به این هدف گلایه مندند. با افزوده شدن سن، خواب نیز سبک تر می گردد و اگر فرد سالمند از این تغییرات آگاه نباشد دچار بی نظمی هایی در زمان استراحت خواهد شد. به عنوان مثال یک فرد جوان معمولاً هفت تا هفت ساعت و نیم در شبانه روز می خوابد ولی این میزان در افراد سال خورده به ٦ تا ٦/٥ ساعت کاهش می یابد، از طرفی بیماری هایی مثل بزرگی پروستات، دیابت، دردهای فیزیکی بدن، مشکلات قلبی، پارکینسون و آلزایمر در سنین بالا می توانند بیمار را در طول شبانه روز مکرراً بیدار نماید. نتیجه ی این کم خوابی ها، افزایش ریسک افتادن و شکستگی اعضای مختلف بدن است؛ لذا باید با یک راه کار مناسب از ادامه ی این روند جلوگیری نمود. در این رابطه بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که تنها عامل مهم در بهبود وضعیت این افراد، منظم نمودن ریتم شبانه روزی آن هاست. ولی در کنار این، برخورداری از یک برنامه ی غذایی مناسب و نداشتن فشارهای عصبی نیز در این راه چاره ساز می باشد. بهترین و مناسب ترین برنامه برای خواب سالمندان، بلند شدن در زمان و ساعتی مشخص و نماندن در بستر به دلایل گوناگون می باشد. هم چنین از نقطه نظر تغذیه اجتناب از صرف غذاهای سنگین و مایعات در هنگام شب مثل پرهیز از مصرف چای و قهوه در ساعات پس از غروب و جلوگیری از تحریک مغز با تماشای فیلم های هیجانی از عوامل مهم به شمار می آیند. در عین حال استحمام با آب گرم، گوش دادن به موسیقی، مطالعه ی کتاب های مفید و قدم زدن با دوستان، زمینه ی کاهش استرس را پدید آورده و تنش های عصبی را از سالمندان دور می سازد.