سالمندها - خاطره

نگاهی به وضعیت سالمندان - پزشکی سالمندان - داستانهای سالمندان - مدیر خانم بشیری

سالمندها - خاطره

نگاهی به وضعیت سالمندان - پزشکی سالمندان - داستانهای سالمندان - مدیر خانم بشیری

ورزش (١)

اهمیت ورزش در دوران سالمندی ...

ﭘﯿﺮی، اﯾﺴﺘﮕﺎھﯽ ﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﺮ ﯾﺎ زود، اﮔﺮ ﺣﺎدﺛﻪ ای به ﺳﺮاغ ﻤﺎن ﻧﯿﺎﯾﺪ، ﻗﻄﺎر زندگی ﻤﺎن در آن ﺗﻮﻗﻒ ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد و ﻣﺎ ﻧﯿﺰ به ﻨﺎﭼﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺎده ﺷﻮﯾﻢ. بنابراین این که چه ﭼﺎره ای بیاندیشیم تا در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ بهینه ﺗﺮ زﻧﺪﮔﯽ کنیم و این دوران را ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺷﺎد و ﻓﺮح ﺒﺨﺶ ﺗﺮ نماییم، حائز اهمیت می باشد؛ چرا که در این زمان، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ھﺎی ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و رواﻧﯽ ﻓﺮد ﮐﺎھﺶ ﻣﯽ یابد و امکان دارد اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ھﺎی ﺟﺴﻤﯽ و ذھﻨﯽ در سالمند ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ایجاد اﺣﺴﺎس اﻓﺴﺮدﮔﯽ گردد. از سوی دیگر، ﻋﻮاﻣﻞ آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮی ﭼﻮن اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ھﺎی ﻣﺰﻣﻦ، ﮐﺎھﺶ ﻗﺪرت و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺪن، ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ، دوری از ﻓﺎﻣﯿﻞ و نزدیکان، ﻣﺮگ اﻃﺮاﻓﯿﺎن و دوستان ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ شود تا ﻓﺮد ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ اﺣﺴﺎس ﻧﺎاﻣﯿﺪی، اﻓﺴﺮدﮔﯽ و بیهودگی ﮐﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻧﮕﺮش اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻓﺮزﻧﺪان نسبت به ﺳﺎﻟﻤﻨﺪشان ﺑﺴﯿﺎر مهم اﺳﺖ زیرا ﺗﻮﺟﻪ ایشان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗأﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺘﯽ در پیش گیری از بروز ﻋﻮاﻣﻞ آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

اما از بین علل ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺮ ﺷﺪن می گردند می توان به ﺗﻐﺬﯾﻪ ی ﻧﺎدرﺳﺖ، بهداشت ﭘﺎﯾﯿﻦ، ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ھﺎ، ﮐﻢ آﺑﯽ ﺑﺪن، ﮐﻢ ﮐﺎری ﻏﺪد ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪ، ﺑﯿﻤﺎری ھﺎی ﺣﺎد ﻣﻐﺰی، ﺗﺼﻠﺐ ﺷﺮاﺋﯿﻦ، آرﺗﺮوز، ﺳﺮﻃﺎن و غیره اشاره نمود. اما یکی از مهم ﺗﺮﯾﻦ و ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ روش های ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﭘﯿﺮ ﺷﺪن "ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﻢ" و "ورزش کردن" اﺳﺖ؛ اﻓﺮادی ﮐﻪ دارای ﺗﺤﺮک کم تری هستند نسبت به اشخاص پُر تحرک در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ، ﺑﯿﻤﺎری و ﻣﺮگ زودرس ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ چرا که ﺑﺪون ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ﮐﺎر، اﻧﺮژی ﺧﯿﻠﯽ زود ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ رود. در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﺴﺖ ھﺎ ﻣﻌﻘﺘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ورزﺷﯽ در زﻣﺎن ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ دوران ﭘﯿﺮی ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺧﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ ورزش ﺑﺮای ھﺮ ﻓﺮدی در ھﺮ ﺳﻨﯽ ﻣﻔﯿﺪ می باشد. از ﻓﻮاﯾﺪ مهم ورزش می توان به ﺳﺎﻟﻢ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻋﻀﻼت اشاره نمود به نحوی که ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﻋﻀﻼت و ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ی ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ قوی تر عمل کردن ِ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی ﺑﺪن می شود. ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ورزﺷﯽ در دوران ﺟﻮاﻧﯽ، ﻣﺎﻧﻊ از بروز ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان در ﺳﻨﯿﻦ ﺑﻌﺪی ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﺳﺘﺨﻮان ھﺎ ﺗﺤﻤﻞ بیش تری ﺑﺮای وزن ﺑﺪن ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در نهایت ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﻋﻀﻼت و ﺗﻮان و ﻗﺪرت ﻓﺮد، اﻓﺰاﯾﺶ در ﻣﯿﺰان ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ، ﺗﺤﻤﻞ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن، ﮐﺎھﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول، ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺣﺮارت ﺑﺪن و ﺗﺮاﮐﻢ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﯽ شود.

امروزه بعضی از تحقیقات، دلایل ژنتیکی خاصی را برای توضیح این که برخی از اﻓﺮادِ ﻣﺴﻦ ﺗﺮ، از فعالیت های ﺑﺪﻧﯽ ﻣﻨﻈﻢ، بیش تر از دﯾﮕﺮان ﺳﻮد ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ، اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی اﺧﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ ﮔﺮوھﯽ از اشخاص سالمند ﮐﻪ ورزش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ در اﻧﺠﺎم فعالیت های ﺑﺪﻧﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ھﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻠﺖ آن ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮرھﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﺆﺛﺮﻨﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ پژوهش ﺑﺮ اھﻤﯿﺖ ورزش ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎید و هم چنین مکانیسم های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ این که ﭼﺮا ﮔﺮوھﯽ از اﻓﺮاد ﺳﻮد بیش تری از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ورزﺷﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ را ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دھﺪ. اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ "ورزش ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮ و مهمی در زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﻟﻢ سال های آﯾﻨﺪه زﻧﺪﮔﯽ دارد" را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺿﻤﻨﺎً ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ معتقدﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در این که ﭼﺮا ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ روش های ورزﺷﯽ یکسان ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽ دھﻨﺪ، ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. آن ها هم چنین دورﻧﻤﺎی ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺮای اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻪ "وﺟﻮد ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ژﻧﯽ در ﺑﻌﻀﯽ از اﻓﺮاد و ﻋﺪم وﺟﻮد آن ها در برخی دﯾﮕﺮ به عنوان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ در ﻣﯿﺰان ﺗﺄﺛﯿﺮ فعالیت های ورزﺷﯽ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ" ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ. ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ اذﻋﺎن ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ محدودیت های ﮐﺎرﮐﺮدی ﻣﺎﻧﻨﺪ وجود ﻣﺸﮑﻼت در ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از ﭘﻠﻪ ھﺎ و ﯾﺎ هنگام ﭘﯿﺎده روی، در واﻗﻊ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻮق دھﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ھﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ھﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮏ ﺳﻮم از ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ٧٠ ﺳﺎﻟﻪ و ﭘﯿﺮﺗﺮ در آﻣﺮﯾﮑﺎ از محدودیت های ﺣﺮﮐﺘﯽ و ﭘﯿﺎده روی ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت به عمل آﻣﺪه اﯾﻦ افراد ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً چهار برابر بیش تر در ﻣﻌﺮض ﻧﯿﺎز ﺑﻪ مراقبت های ﭘﺮﺳﺘﺎری و ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ بیش تر در ﺧﻄﺮ ﻣﺮگ در ﻃﯽ ٢ ﺳﺎل آﯾﻨﺪه می باشند .

ورزش ﺑﺮای ھﻤﻪ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ اما دارای ﻓﻮاید بی شماری ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺖ ﻗﻠﺐ و روان و فیزیک می باشد. ﻟﯿﮑﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻪ ورزش ﻣﻤﮑن است از ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت و ﻋﻠﻞ آن ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ. ﺿﻤﻨﺎً ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ورزﺷﯽ ﺑﺎعث کاهش ﺧﻄﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﺴﻤﯽ می شود ﻟﯿﮑﻦ علی ﺮﻏﻢ ﻓﻮاﺋﺪ ورزش، ﭘﺎﺳﺦ اﻓﺮاد ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. در واﻗﻊ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن می دهد که ﺳﻄﺢ ﯾﮏ ژن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه "آﻧﺰﯾﻢ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪه آﻧﮋﯾﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻦ" ACE ﮐﻪ در واﻗﻊ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ی ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ورزﺷﯽ بهتر در بزرگ سالان ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻨﻮع اﯾﻦ ژن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﺗﺤﻤﻞ آن اﺮﺗﺒاﻂ داشته ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ پژوهش، اھﻤﯿﺖ ورزش در ٣٠٧۵ فرد بزرگ سال ﺑﯿﻦ ٧٠ ﺗﺎ ٧٩ ﺳﺎل را ﺑﻪ ﻣﺪت ۴ ﺳﺎل مورد ﺑﺮرﺳﯽ و پی گیری ﻗﺮار داد. ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮏ ﺳﻮم از این اشخاص ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ورزش، ﭘﯿﺎده روی و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از ﭘﻠﻪ ﺑﯿﺶ از ١٠٠٠ ﮐﺎﻟﺮی در ھﻔﺘﻪ را از دﺳﺖ ﻣﯽ دادﻧﺪ و ٣٣ درﺻﺪ کم تر از دﯾﮕﺮان دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ. در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻓﻌﺎل ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ژن ACE در ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در حالی که در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط وﺟﻮد ﻧﺪارد. در بین اﻓﺮاد ﻓﻌﺎل، آنانی که با ﺗﻐﯿﯿﺮات ACE به نحوی مرتبط بودﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎﻻﯾﯽ داشتند، کم تر دﭼﺎر محدودیت های فعالیتی می گردیدﻧﺪ. ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮏ چهارم از ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻃﺮح، ﺗﺮﮐﯿﺐ ژﻧﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ACE کم تر داﺷﺘﻨﺪ. اﯾﻦ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان از ﻓﻮاید ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ورزش ھﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ ﺳﻮد ﻧﻤﯽ ﺑﺮدﻧﺪ. ﻟﯿﮑﻦ آن ها از کسانی که اﺻﻼً ورزش ﻧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ بهتر ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ ﺑﺮرﺳﯽ بیش تر ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ACE ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺘﯽ اﻧﺴﺎن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽ نماید.

-----------------------------------------------------------------------------------------------